TR
EN
RUİletişim
0216 550 89 97
Atletizm, insanın en temel yetenekleri olan koşma, atlama ve atma üzerine kurulu sporların tacıdır. Bu sporun yapıldığı pistler ise sadece bir koşu parkuru değil, mühendislik, malzeme bilimi ve uluslararası standartların kesiştiği yüksek teknoloji ürünü yapılardır. Doğru projelendirilmiş bir atletizm pisti, sporcuların performansını en üst düzeye çıkarırken sakatlanma riskini en aza indirger. Bu yazıda, bir atletizm pistinin nasıl projelendirildiğini ve inşa edildiğini tüm detaylarıyla inceliyoruz.
Modern atletizm pistleri artık neredeyse tamamen sentetik yüzeylerden oluşmaktadır. Bunun başlıca sebepleri şunlardır:
Tutarlı Performans: Sentetik yüzeyler, hava koşullarından (yağmur, kar, aşırı sıcak) bağımsız olarak her zaman aynı sürtünme, esneklik ve enerji iadesi sağlar. Bu, adil yarışmalar ve rekor denemeleri için çok kritiktir.
Daha Az Bakım: Doğal çime kıyasla çok daha dayanıklıdır, sulama, biçme veya çimlenme bekleme gerektirmez.
Daha Güvenli: Kayma riski daha düşüktür ve düşüşlerde daha iyi şok emilimi sağlar.
Çok Yönlülük: Farklı iklimlerde ve yoğun kullanımda bile performansını korur.
Doğal çim ise genellikle antrenman alanları, uzun atlama ve gülle atma gibi alanların çimli kısımları veya belirli bir doğal estetik istenen düşük bütçeli tesisler için tercih edilir. Ancak yüksek performanslı yarışmalar için artık sentetik yüzey standarttır.
1. Fizibilite ve Standartların Belirlenmesi
Hedef Kitle ve Sınıf: Pist, okul seviyesinde mi, kulüp yarışmalarına mı yoksa uluslararası şampiyonalara mı (IAAF/IWA World Athletics Class 1 veya 2) hizmet verecek? Bu, kullanılacak malzeme kalitesini, eğim toleranslarını ve bütçeyi doğrudan belirler.
Standart Ölçüler: Bir standart pist 400 metre uzunluğundadır ve genellikle 6, 8 veya 9 kulvar içerir. Her bir kulvarın genişliği 1.22 metre (± 0.01m) olmalıdır.
Arazi Seçimi ve Yönlendirme: Pistin uzun ekseni, hakim rüzgar yönü dikkate alınarak kuzey-güney doğrultusunda olmalıdır. Bu, rüzgarın koşucular üzerindeki olumsuz etkisini minimize eder. Arazinin yeterli büyüklükte ve düz olması kritik öneme sahiptir.
2. Mühendislik ve Tasarım
Geometri ve Eğim Hesaplamaları: Pist düz değildir; suyun tahliyesi için belirli eğimlere sahiptir.
Enine Eğim (Lateral Slope): Düz pistlerde %1'i, virajlarda ise %2'yi geçmemelidir.
Boyuna Eğim (Longitudinal Slope): 30 metrede bir ölçüldüğünde %0.1'den fazla olmamalıdır.
Drenaj Sistemi Tasarımı: Pist yüzeyine düşen suyun en hızlı ve en etkili şekilde tahliye edilmesi için yüzey ve yüzeyaltı drenaj sistemleri projelendirilir. Bu, pistin donma ve su birikmesi gibi problemler yaşamasını engeller.
Altyapı Projeleri: Saha içi aydınlatma, zamanlama sistemi kabloları, ses sistemi ve sulama sistemi (çimli alanlar için) için altyapı planları çıkarılır.
1. Arazi Hazırlığı ve Saha Hafriyatı
Arazi, temel seviyesine kadar temizlenir ve sıkıştırılır. Pistin ve sahanın geometrisi, lazerli nivelman cihazları kullanılarak hassas bir şekilde işaretlenir ve kazı-dolgu işlemleri yapılır.
2. Alt Temel ve Drenajın Oluşturulması
Stabilize Alt Temel: Sıkıştırılmış ve stabilize edilmiş bir alt tabaka (genellikle kırma taş ve çakıl karışımı) oluşturulur. Bu tabaka, yük taşıma kapasitesi sağlar ve dona karşı dayanıklılık kazandırır.
Drenaj Sisteminin Döşenmesi: Projeye uygun olarak drenaj kanalları ve boruları döşenir. Bu sistem, asfalt ve sentetik yüzey katmanları dökülmeden önce tamamlanır.
3. Asfalt Tabakanın Serilmesi
Alt temelin üzerine, sentetik yüzeyi taşıyacak olan asfalt tabaka sıcak olarak serilir ve sıkıştırılır. Bu tabakanın son derece düzgün ve doğru eğimde olması hayati önem taşır, çünkü son sentetik yüzeyin kalitesi doğrudan bu tabakaya bağlıdır. Asfaltın soğuması ve kürlenmesi için bir süre beklenir.
4. Sentetik Yüzey Kaplamanın Uygulanması
İki ana yöntem vardır:
Prefabrik (Rulo) Sistem: Fabrikada üretilmiş, hazır sentetik yüzey ruloları, özel yapıştırıcılar ile asfalt zemin üzerine yapıştırılır. Daha hızlı ve yaygın bir yöntemdir.
Yerinde Dökme (Pourous) Sistem: Sıvı haldeki poliüretan ve kauçuk karışımı, saha üzerinde özel makinelerle serilir ve spread edilir. Sporcu performansı ve şok emilimi açısından genellikle üst düzey kabul edilir.
Her iki yöntemde de, kulvar çizgileri, logo ve işaretlemeler sonradan özel boyalarla ve şablonlarla yapılır.
5. Testler ve Saha Kabulü
Pist tamamlandığında, uluslararası standartlara uygunluğunu doğrulamak için çeşitli testler yapılır:
Kalınlık Ölçümü
Şok Emilimi Testi
Dikey Deformasyon Testi
Sürtünme/Kayma Direnci Testi
Bu testler, pistin sporcular için güvenli ve performansı destekleyici olduğunu garanti altına alır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
S: Bir atletizm pisti yapımı ne kadar sürer?
C: Hava koşullarına ve projenin büyüklüğüne bağlı olarak, arazi hazırlığından bitirme işlemlerine kadar tüm süreç 3 ila 6 ay arasında değişebilir.
S: Atletizm pisti maliyeti nedir?
C: Maliyet, pistin sınıfı (okul, kulüp, uluslararası), kullanılan malzemenin kalitesi, kulvar sayısı ve altyapı maliyetlerine göre büyük farklılık gösterir. Metrekare bazında hesaplanır ve yüksek kaliteli bir sentetik pist için metrekare maliyeti yüksek olabilir. Toplam maliyet, pist çevresindeki atlama alanları, tribünler ve aydınlatma gibi unsurlarla katlanarak artar.
S: Pist yapımında en çok yapılan hata nedir?
C: En kritik hata, zayıf bir alt temel ve drenaj sistemidir. Zamanla asfaltta çatlaklara ve dolayısıyla sentetik yüzeyde deformasyonlara yol açar. Ayrıca, eğim hesaplamalarındaki milimetrik hatalar bile su birikmesine ve pistin performansının düşmesine neden olur.
Sonuç
Profesyonel bir atletizm pisti inşaatı, deneyim, hassasiyet ve uluslararası standartlara tam bir bağlılık gerektirir. Doğru projelendirme ile başlayan ve kaliteli malzeme ile işçilikle devam eden bu süreç, sonunda sporculara güvenli ve yüksek performanslı bir ortam sunar. Yatırım yapmadan önce, bu alanda uzmanlaşmış mühendisler ve firmalarla çalışmak, uzun vadede en doğru ve ekonomik seçim olacaktır.
Atletizm sahahı yapımı ile ilgili daha fazla bilgi almak için bize ulaşın! info@sfsmuhendislik.com
